Özgüven; kişinin yeteneklerini ve duygularını tanıması, kendini sevmesi ve kendisine güvenmesi olarak tanımlanabilir. Özgüven, bir insanın mutlu ve başarılı bir hayat geçirmesi için ihtiyaç duyduğu kişilik öğesi olarak tanımlanabilirken insanın kendisiyle barışık olması ve kendini olduğu gibi kabul etmesi olarak da nitelendirilebilir. Özgüven gelişimi doğumla başlar ve hayat boyu devam eder. Erken yaşlarda özgüven ailenin tutumları ve çocuğa verdiği mesajlarla gelişmeye başlar, ilerleyen yaşlarda ise hem aile hem de okuldaki öğretmenler ve arkadaşlarından oluşan ortamda gelişmeye devam eder.
Çocuklarda özgüven gelişiminde birçok farklı etken vardır fakat erken yaşlarda bunların en önemlisi çocuğun bağlandığı ve iletişim kurduğu ilk kişiler olan anne babalardır. Anne babanın çocuğa karşı tutumu, ebeveynlik stili, çocuktan beklentileri, çocuğun kendisiyle ilgili olumlu düşünceler geliştirmesinde yapıcı veya yıkıcı etkiler yaratır. Çocukların duygu ve davranışları bulundukları ortama göre şekillenir bu yüzden özgüven duygusu ilk iletişim kurdukları ailede oluşur. Bu kritik dönemde ailenin tutumları ve yetiştirme şekilleri çocuğun hem duygusal gelişimini hem de özgüvenini önemli şekilde etkiler. Çocuk aile içerisinde sevildiğini, önemli ve değerli olduğunu hissederse, dışarıdan gelebilecek olumsuz tepkilerle daha rahat baş edebilir. Özgüveni yüksek çocuklar yeni şeyler denemekten çekinmez ve yeni bir deneyim sırasında daha çok çaba gösterirler. Aynı zamanda özgüvenli çocuklar yaptıkları hatalarla daha kolay yüzleşirler bu nedenle okulda ve sosyal hayatlarında daha başarılı olurlar.
Ailenin tutum ve davranışlarından dolayı çocuklarda özgüven eksikliği görülebilir. Özgüven eksikliğinin bazı belirtileri; sorumluluk almama, yanında güvende hissettiği kişilerden ayrılmakta zorluk yaşama, yeni ortamlarda kaygılanmadır. Bazen kişi kendisine sunulan yapıcı eleştirileri hakaret olarak algılar ve incinir.
Çocukların özgüvenini geliştirmek için yapılabilecek birçok yöntem vardır:
Özgüven gelişiminde en önemli etken çocuğun sevildiğini ve önemsendiğini hissetmesidir. Çocuğunuzun düşüncelerini ve duygularını önemsemeniz çok önemlidir.
“Bugün seni mutlu eden ne vardı?” gibi sorular hem çocuğunuza kendini değerli hissettirecektir hem de sizin onu daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
Çocuğunuzla ilgili beklentilerinizi, onun yaşına ve yeteneklerine uygun şekilde belirlemeniz onu bu sorumlulukları yerine getirebileceği seviyeye getirir. Böylelikle özgüveninin gelişimine faydası olur. Sorumluluk vermek sizin ona güvendiğinizi gösterecektir, bu sorumlulukları yerine getirmekse ona başarı hissi verecektir.
Çocuğunuzun kendi ilgi alanı ve yetenekleri doğrultusunda aktivitelere katılmasını desteklemek, onun bu alanlardaki becerilerini geliştirmesi ve başarı elde etmesini sağlar. Böylelikle kendine olan güveni de yükselecektir. Çocuğunuz bu konuda sizden destek ve rehberlik bekleyebilir. Ona “Yardıma ihtiyacın olursa ben buradayım.” gibi destekleyici ifadelerle güvence verebilirsiniz.
Çocuğunuzun evde sizinle kolaylıkla ve rahatlıkla iletişim kurabilmesi, kaygılarını ve hislerini paylaşabilmesi çok önemlidir.
Comments